ေခါင္းေဆာင္

ေခါင္းေဆာင္
(THE LEADER OF THE FUTURE)
အနာဂတ္ေခါင္းေဆာင္ဟူေသာစာအုပ္၌ ပီတာဒရပ္ကားက အမွာစကားေရးပါသည္။
ဤေဆာင္းပါးမွာ ထိုအမွာစကားကို သင့္ေတာ္ေအာင္ဘာသာျပန္ျခင္းျဖစ္သည္။
က်ပ္အေနနဲ႕ အဖြဲ႕ေပါင္းစံုမွာ အလုပ္လုပ္ခဲ့တာ နွစ္ ၅၀ ေက်ာ္ျပီ။တကၠသိုလ္ဆရာ၊စီမံအုပ္ခ်ဳပ္သူ၊ေကာ္ပိုေရးရွင္းၾကီးေတြရဲ့ အတိုင္ပင္ခံ၊ဘုတ္အဖြဲ႕အ၀င္၊ေဗာ္လန္တီယာ။လူအမ်ားၾကီးနဲ႕လည္း ေဆြးေႏြးခဲ့ျပီးျပီ။လူရာေပါင္းမ်ားစြာေပါ့။ေခါင္းေဆာင္ေတြ...
သူတို႕ေနရာ၊သူတို႕ပန္းတိုင္၊သူတို႕လုပ္ငန္း။ထုတ္လုပ္တဲ့ကုမၸဏီၾကီးၾကီးေရာေသးေသးေရာ၊
ကမာၻအႏွံ႕က်ယ္ျပန္႕တာေရာ၊ျမိဳ႕ငယ္ေလးတစ္ျမိဳ႕က မသန္စြမ္းသူျပဳစုတဲံ အဖြဲ႕ကေလးနဲ႕ေရာ။
အလြန္ထက္ျမက္သူေတြနဲ႕လည္း အလုပ္လုပ္ခဲ့တယ္။ တခ်ိဳ႕ကေတာ့အရုပ္ေတြ၊တခ်ဳိ႕ကေတာ့ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္ေၾကာင္း အလြန္ေျပာတယ္။
တခ်ိဳ႕ကက်ေတာ့ သူတို႕ကိုယ္သူတို႕ေခါင္းေဆာင္လို႕ထင္ပံုမရေတာ့ ေခါင္းေဆာင္မႈအေၾကာင္းမေျပာဘူး။
အဲဒီအေတြ႕အၾကံုေတြကတဆင့္ သိလာတဲ့ အခ်က္ေတြက ေတာ္ေတာ္ရွင္းရွင္းလင္းရွိတယ္။ပထမအခ်က္က ေခါင္းေဆာင္ဇာတာ ပါသူ (ပဋိသေႏၶတည္ကတည္းက ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္မယ့္သူေတြ) ရွိမယ္။ဒါေပမယ့္ အဲဒီလိုေခါင္းေဆာင္ေတြအေပၚအမွီသဟဲျပဳလို႕
မျဖစ္ဘူး။ရွားပါးလြန္းလို႕ပါပဲ။`ေခါင္းေဆာင္မႈဆိုတာ သင္ယူရမယ္၊သင္ယူလို႕ရတယ္။´
ဒုတိယအခ်က္အေနနဲ႕ေခါင္းေဆာင္မႈကိုယ္ရည္ကိုယ္ေသြး၊ေခါင္းေဆာင္မႈစတိုင္၊ေခါင္းေဆာင္မႈဂုဏ္လကၡဏာ(Leadership personality,style,trait) ဆိုတာမ်ိဳးမရွိဘူး။ရာစုတစ္၀က္ေလာက္ က်ဳပ္ေတြ႕ခဲ့တဲ့ က်ဳပ္နဲ႕အလုပ္အတူလုပ္ခဲ့တဲ့ အင္မတန္ထိေရာက္တဲ့ ေခါင္းေဆာင္ေတြထဲမွာ တခ်ိဳ႕က ရံုးခန္းထဲက အျပင္မထြက္ဘူး၊တခ်ဳိ႕ကက်ေတာ့ အေပါင္းအသင္း အလြန္မင္တယ္၊တခ်ိဳ႕က သေဘာေကာင္း၊တခ်ိဳ႕ကခပ္တင္းတင္းစည္းကမ္းသမား၊တခ်ိဳ႕ကျမန္တယ္ စိတ္လိုက္မာန္မာ၊တခ်ိဳ႕က ၾကိမ္ဖန္မ်ားစြာေလ့လာ၊ဆံုးျဖတ္ခ်က္တစ္ခုခ်ဖို႕ မျပီးနိုင္ေတာ့ဘူးလားထင္ရတယ္။တခ်ိဳ႕ကေႏြးေႏြးေထြးေထြး၊တခ်ိဳ႕က်ေတာ့ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ အတူတူလုပ္တာေတာင္ လူေတြနဲ႕ခတ္ကင္းကင္းေနတာ၊တခ်ိဳ႕က သူ႕မိသားစုအေၾကာင္းခ်က္ခ်င္း ေျပာတယ္၊တခ်ိဳ႕က်ေတာ့ အလုပ္အေၾကာင္းကလြဲလို႕ ဘာမွအေျပာဘူး။တခ်ိဳ႕ေခါင္းေဆာင္ေတြက ခတ္၀င့္၀င့္ေနတယ္။ဒါေပမယ့္ သူတို႕ရဲ့စြမ္းေဆာင္မႈေတြကိုေတာ့ မထိခိုက္ၾကပါဘူး၊(ဥပမာ ဗိုလ္မွဴးၾကီး မက္အာသာ)တခ်ိဳ႕က်ေတာ့ မထင္မရွားေနတတ္တယ္။
ဒါလည္းေခါင္းေဆာင္တစ္ေယာက္အေနနဲ႕ သူတို႕ရဲ့စြမ္းေဆာင္မႈကိုေတာ့ မထိခိုက္ပါဘူး။(ဥပမာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး ေဂ်ာ့မာရွယ္နဲ႕ ဟယ္ရီထရူးမင္း)တခ်ိဳ႕က သဲကႏ ၱာ ထဲက ရေသ့လိုအလြန္ျခိဳးျခိဳးျခံျခံေနၾကတယ္။တခ်ိဳ႕က ပကာသနကို သိပ္ၾကိုက္ ေပ်ာ္ေပ်ာ္ ေနျပီး အခြင့္အေရးရရင္ ေအာ္ဟစ္ျမဴးတူးတာပဲ။တခ်ိဳ႕က သူမ်ားေျပာတာကိုေကာင္းေကာင္းနားေထာင္တတ္တယ္။တခ်ိဳ႕က်ေတာ့ လည္း `ကိုယ့္အတြင္းက အသံ´ကိုပဲ နားေထာင္ေလ့ရွိၾကတယ္။အဲ..က်ဳပ္ေတြ႕ရသေလာက္ေခါင္းေဆာင္ေတြမွာ မရွိတဲ့ကိုယ္ရည္ကိုယ္ေသြးအဂၤါ (personality trait) ကေတာ့ ညိွ႕အား (charisma) ပဲ။စိုးစင္းကေလးရွိခ်င္ရွိမယ္၊လံုး၀ မရွိၾကတာကမ်ားတယ္။အဲဒီေ၀ါဟာရနဲ႕ ေခါင္းေဆာင္အဂၤါနဲ႕ကေတာ့ မကိုက္ဘူး။
အင္မတန္ထိေရာက္တဲ့ ေခါင္းေဆာင္မွန္သမွ်ကေတာ့ ေအာက္ေဖာ္ျပပါ ရိုးရိုးရွင္းရွင္းအခ်က္ (၄)ခ်က္ကိုသိၾကတယ္။
(၁) `ေခါင္းေဆာင္ဟူသည္မွာ ေနာက္လိုက္မ်ားရွိေနေသာ တစ္စံုတစ္ဦးသာ ျဖစ္သည္။´
တခ်ိဳ႕မွာ အေတြးေခၚသမားမ်ား၊တစ္ခ်ိဳ႕ကေတာ့ ကို္ယ္သက္၀င္ယံုၾကည္ရည္မွန္းရာကို အားနွင့္အင္နွင့္ ေဟာေနသူမ်ား၊
ထိုနွစ္ခုစလံုးအေရးၾကီးကာ နွစ္ခုစလံုး လိုအပ္တယ္၊ဒါေပမယ့္ ေနာက္လိုက္မရွိလွ်င္ကား ေခါင္းေဆာင္ဟူ၍မရွိ။
(၂) `ထိထိေရာက္ေရာက္ ေခါင္းေဆာင္နိုင္သူမွာ အမ်ားကခ်စ္သူ၊နွစ္လ္ိုသူ မဟုတ္ၾက။´ (ထိထိေရာက္ေရာက္ဟူေသာ စကားရပ္ကို ဂရုစိုက္ပါ)
သူ၏ေနာက္လိုက္မ်ားက လုပ္သင့္ေသာ အလုပ္မ်ားကုိ လုပ္ေနသူသာ ျဖစ္တယ္။လူၾကိုက္မ်ားေအာင္ လုပ္ျခင္းသည္ ေခါင္းေဆာင္ျခင္းမဟုတ္။ရလဒ္မ်ားကိုသား ၾကည့္ရမယ္။
(၃) ေခါင္းေဆာင္မႈဟာ ထင္သာျမင္သာအလြန္ရွိတယ္။ဒါေၾကာင့္ စံနမူနာ ျပရမယ္။
(၄) ေခါင္းေဆာင္မႈဟာ ရာထူးမဟုတ္၊တံဆိပ္မဟုတ္၊အထူးအခြင့္အေရးမဟုတ္၊ေငြမဟုတ္၊ တာ၀န္ယူျခင္းသာ ျဖစ္တယ္။
ကိုယ္ရည္ကိုယ္ေသြး၊စတိုင္၊အရည္အခ်င္း၊စိတ္၀င္စားမႈေတြ အမ်ိဳးမ်ိဳးကြဲျပားျခားနားေပမယ့္ ထိထိေရာက္ေရာက္ ေခါင္းေဆာင္တတ္သူေတြဟာ ေအာက္ပါအတိုင္း ပံုစံတူ ျပဳမူက်င့္ၾကံေလ့ ရွိတယ္။
(၁) `က်ဳပ္ကျဖင့္ ဘာကိုလိုခ်င္တယ္´လို႕ ေျပာေလ့မရွိဘူး။ဘာေတြမ်ားလိုအပ္ေနပါေသးလသလဲ´ လို႕ ေမးေလ့ရွိတယ္။
(၂) `ပိုေကာင္းေအာင္ ဘာေတြမ်ားလုပ္နိုင္သလဲ၊ဘာေတြမ်ားလုပ္သင့္သလဲ´လို႕ ေမးေလ့ရွိတယ္
လိုအပ္တာလဲျဖစ္ရမယ္ ကိုယ့္အားကိုယ့္အင္နဲ႕လည္း ေတာ့သင့္တဲ့ဟာ၊ထိထိေရာက္ေရာက္သြားနိုင္မယ့္လမ္းျဖစ္တာကို
ရွာတယ္။
(၃) အျမဲတမ္းလိုလိုေမးေလ့ရွိတဲ့ ေမးခြန္းတစ္ခုကေတာ့ မိမိအဖြဲ႕ရဲ့ ရည္မွန္းခ်က္က ဘာလဲ၊ပန္းတိုင္ကဘာလဲ၊ စြမ္းေဆာင္နိုင္ဖို႕ ရလဒ္ေတြထြက္ဖို႕ ဘာေတြနဲ႕တည္ေဆာက္ရမလဲ။
(၄) ေခါင္းေဆာင္ဟာ လူအမ်ိဳးမ်ိဳး၊စိတ္အေထြေထြကို သည္းညည္းခံနိုင္တယ္။ကိုယ္နဲ႕တူမွျဖစ္မယ္ စသည္ျဖင့္ ကိုယ့္ပံုတူကို မၾကည့္။`ဒီလူကိုျဖင့္ ခ်စ္တယ္၊မုန္းတယ္´စဥ္းစားေလ့မရွိ။
သို႕ေသာ္ အၾကင္သူတစ္ေယာက္သည္ `စြမ္းေဆာင္မႈ၊စံ၊တန္ဖိုး၊သေဘာထား´နဲ႕စပ္လ်ဥ္းလာလွ်င္ကား လံုး၀ သည္းညည္းမခံ။
(၅) ထိုေခါင္းေဆာင္ကား ေနာက္လိုက္မ်ား၏ အင္အားကို ေၾကာက္ရြံ႕ရိုးမရွိ၊ဂုဏ္ျပဳခ်ီးေျမွာက္ၾကစျမဲ။
(အင္ဒရူးကာနယ္ဂ်ီ၏ အုတ္ဂူေပၚမွ စာတမ္းမွာ ေအာက္ပါအတိုင္း `ဤေနရာတြင္ လူတစ္ေယာက္လဲေလ်ာင္းေနသည္။
ထိုသူကား သူ႕ထက္ေတာ္သူမ်ားကို သူ႕အလုပ္၌ ၀င္ေရာက္လုပ္ကိုင္ရန္ ဆြဲေဆာင္စည္းရံုးနိုင္သူတည္း။´
(၆) ထိုေခါင္းေဆာင္တို႕ကား မွန္စာေမးပြဲ (Mirror test) နွင့္ စစ္ေဆးေနသူမ်ားတည္း။
မွန္စာေမးပြဲဟူသည္ကား မနက္တိုင္း ၾကည့္မွန္တြင္ ေတြ႕ေသာသူကား သူကိုယ္တိုင္အမွန္တကယ္ ၾကည္ညိုေသာ ယံုၾကည္နိုင္
ေသာသူ ျဖစ္ဖို႕ပင္တည္း။ဤနည္းအားျဖင့္ ေခါင္းေဆာင္သူမ်ားအား ေသြးေဆာင္ျဖားေယာင္းတတ္ေသာ... မွန္ရာထက္ လူၾကိုက္ မ်ားေအာင္လုပ္ျခင္း၊ အေသးအဖြဲအသိမ္အဖ်င္းမ်ား၊ပါးလွ်ပ္လွ်ပ္မ်ားကို လုပ္ခ်င္ျခင္း စသည္မ်ားကို ေရွာင္ၾကဥ္ေစသည္။
အခ်ဳပ္ဆိုရေသာ္ ထိေရာက္ေသာေခါင္းေဆာင္မ်ားက အေဟာသမားမဟုတ္၊အလုပ္သမားမ်ားပင္တည္း။
ထိထိေရာက္ေခါင္းေဆာင္တတ္သူဟာ အလုပ္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကို ေကာင္းစြာ လႊဲအပ္ထားတတ္သတဲ့၊လႊဲကိုလႊဲရမယ္၊မလႊဲရင္ အေသးအဖြဲမွာနစ္သြားမွာေပါ့။မလႊဲရမွာ တစ္ခုေတာ့ရွိတယ္။ကိုယ္ကြ်မ္းကြ်မ္းက်င္က်င္ ဆိုဖြယ္ရာမရွိ လုပ္နိုင္တဲ့ဟာ၊အမ်ားနဲ႕မတူ သူမတူျဖစ္ေစမယ့္ အရာ၊အဲဒါကိုေတာ့ သူလုပ္တယ္။
အဖဲြဲ႕အစည္းကေတာ့ အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိတယ္။အမ်ားဆိုင္၊ ပုဂၢလိက၊အျမတ္မယူ(non profit) စသည္ျဖင့္၊ဘယ္အဖြဲ႕၌မဆို ေခါင္းေဆာင္ မႈကို သင္ယူလို႕ရတယ္။ယခုေခတ္မွာ လူမႈအျမတ္မယူအဖြဲ႕ေတြ ပိုမ်ားလာတယ္။ေနာက္မ်ားမွာ ပိုမ်ားလာမယ့္ ထိုအဖြဲ႕ေတြမွာ
`ေခါင္းေဆာင္တတ္မႈ´ သင္ၾကေပေရာ့။

ဆရာကိုတာရဲ့ အျခားဖက္မွ ဆင္ျခင္ရန္အေၾကာင္းမ်ား ထဲက က်ေနာ္ ၾကိုက္တဲ့ေဆာင္းပါးေလးပါ
သားထက္(မံုရြာနည္းပညာ တကၠသိုလ္)