ပညာေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲျခင္း

"If we could first
know where we are and
whither we are tending, we could better
judge what to do and how to do it"
Abraham Lincoln's address
during American Civil War
အခု တို႕ဘယ္မွာေရာက္ေနျပီး ဘယ္ကိုဦးတည္ေနတယ္ဆိုတာ
သိထားရင္ တို႕ဘာလုပ္ရမယ္ ဘယ္လိုလုပ္ရမယ္ဆိုတာ
ဆံုးျဖတ္ရလြယ္မယ္။
အီဗရာဟင္လင္ကြန္း
ကမာၻေက်ာ္ အေမရိကန္သမၼတၾကီး အီဗရာဟင္လင္ကြန္းရဲ့မိန္႕ခြန္းေကာက္ႏႈတ္ခ်က္နဲ႕ ကြ်န္ေတာ္တို႕ရဲ့
ပညာေရး ေဆြးေႏြးပြဲကို စဖြင့္လိုက္ရၾကရေအာင္။ဒီေကာက္ႏႈတ္ခ်က္ကို ကိစၥတို္င္းမွာ
အသံုးျပဳနိုင္ပါတယ္။
အထူးသျဖင့္ ပညာေရး နည္းပညာရဲ့ အႏွစ္သာရကို ရိုးရွင္းစြာ ဖြင့္ဆိုလိုက္တာပါ။လက္ရွိအေျခအေနကိုသိ
ေအာင္သံုးသတ္ရမယ္။Situational Analysis ေပါ့။ရည္ရြယ္ခ်က္ ရွိရမယ္။Educational Aim and Objectives
ေပါ့။ဒါေတြသိျပီးရင္ ဘာကို ဘယ္လိုလုပ္ရမယ္ဆိုတာ ဆံုးျဖတ္နိုင္ျပီေပါ့။
ပညာေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲျခင္းကို အခ်ိန္ယူ စဥ္းစားျပီးမွ စနစ္တက်
လုပ္ေဆာင္ရမယ္။လုပ္ေဆာင္ျပီးရင္လည္း
ခဏခဏေျပာင္းေနလို႕ မျဖစ္ဘူး။စက္ရံုတစ္ရံုတည္ျပီး မၾကိဳက္လို႕ ျပန္ေဆာက္လို႕
ရခ်င္ရမယ္။ပညာေရးစနစ္ကို
စိတ္ကူးေပၚလာတဲ့အတိုင္း ခဏခဏေလွ်ာက္ျပင္ေနရင္ မထိေရာက္ဘူး။အဲ..ဒါေပမယ့္ ျပင့္သင့္တယ္လို႕ ခိုင္ခိုင္မာမာ
ယံုၾကည္လာျပီဆိုရင္ေတာ့ ျပင္ကိုျပင္ရမယ္။
ပညာေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲရာမွာ ဖြံ႕ျဖိဳးဆဲနိုင္ငံေတြ က်ဴးလြန္ေလ့ရွိတဲ့ အမွားတစ္ခုကေတာ့ ဖြံ႕ျဖိဳးျပီးနို္င္ငံေတြရဲ့
ပညာေရးကို ပံုတူကူးခ်တာပဲ။ကိုယ့္နုိင္ငံရဲ့ အေျခအေနနဲ႕ လိုအင္ေတြကို
ထည့္မစဥ္းစားေတာ့ဘူး။ဥပမာ-
ပညာေရးဦးစားေပးမႈ အစီအစဥ္ခ်မွတ္ရာမွာ ဖြံ႕ျဖိဳးျပီးနိုင္ငံေတြမွာက နည္းပညာအသစ္ေတြ ဆက္လက္ ေပၚထြန္း
လာနိုင္ေစဖို႕ သိပၸံအခ်က္အလက္အသစ္ေတြကို ဦးစားေပး ရွာေဖြရမယ္။သိပၸံပညာရွင္ေတြက
အေရးၾကီးတယ္။
အဲ-ဖြံ႕ျဖိဳးဆဲနိုင္ငံေတြမွာကေတာ့ စီးပြားေရး ဖြံျဖိဳးတိုးတက္မႈအတြက္ ရရွိျပီးတဲ့ နည္းပညာေတြကို အသံုးခ်နိုင္ေအာင္
ၾကိုးပမ္းၾကရတာ လက္ေတြ႕သာဓကေတြပါပဲ။ဒါဆိုရင္ နိုင္ငံအေျခအေနအရ ဘာကို ဦးစားေပးရမယ္ဆိုတာ
သိေလာက္
ျပီ။ကဲစၾကရေအာင္။
၁။ေမး။ ။`သိပၸံ´ နဲ႕ `နည္းပညာ´ မတူဘူးလား။
ေျဖ။ ။မတူပါဘူး။သိပၸံက သဘာ၀မွန္ကန္ခ်က္ေတြပဲ။နည္းပညာကေတာ့
အဲဒီမွန္ကန္ခ်က္ေတြကိုသံုးျပီး
စီးပြားေရး၊လူမႈေရးကိစၥေတြကို ဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္ေအာင္ လုပ္တဲ့နည္းစနစ္ေတြပဲ။အသံုးခ် သိပၸံေပါ့ဗ်ာ။
အလြယ္ဆံုး ဥပမာေပးရရင္ `သိပၸ´ံ ဟာ ႏြားနို႕ျဖစ္ရင္ `နည္းပညာ´
ကမလုိင္ပဲ။ႏြားနို႕မရွိဘဲ မလိုင္
မျဖစ္နိုင္သလို သိပၸံမရွိဘဲ နည္းပညာ မေပၚထြန္းနိုင္ဘူး။
၂။ေမး။ ။အဲဒီလိုဆိုရင္ သိပၸံ က ပိုအေရးၾကီးမေနဘူးလား။
ေျဖ။ ။နည္းပညာသစ္ေတြ ေဖာ္ထုတ္နိုင္ဖို႕ ဆိုရင္ေတာ့ ဟုတ္ပါတယ္။ဒါေပမယ့္ လက္ရွိအေျခအေနအရဆိုရင္
ဖြံ႕ျဖိဳးဆဲနိုင္ငံေတြမွာ ရွိျပီးတဲ့ နည္းပညာေတြ
သံုုးတတ္ေအာင္၊သံုးနိုင္ေအာင္လုပ္ျပီး တစ္ဖက္မွာလည္း သိပၸံ
ကို ေခတ္နဲ႕အမီလိုက္နိုင္ေအာင္ ၾကိဳးစားရမယ္။ဥပမာ-အီတလီနိုင္ငံက
စက္မႈလက္မႈသိပၸံလို ေက်ာင္းမ်ိဳးရဲ့
လွ်ပ္စစ္သင္တန္းေက်ာင္းမွာ သေဘာတရားပိုင္းျဖစ္တဲ့ အုမ္းရဲ့နိယာမကို အေျခခံေလာက္ပဲ သင္ေပးျပီးအ
သံုးခ်မႈအပိုင္းကို ဖိျပီးသင္ေပးတယ္။အဂၤလန္လို စက္မႈနိုင္ငံတစ္နိုင္ငံရဲ့
ဂ်ီစီအီး (ပင္လယ္ရပ္ျခား) စာေမးပြဲမ်ိဳး
မွာ ဓာတ္ေျမၾသဇာရဲ့ ဖြဲ႕စည္းပံု ၊အက်ိဳးအာနိသင္ေတြကို ဦးစားေပး ေမးတယ္။ဒီလိုအခ်က္ေတြကအစ
စဥ္းစား
ျပီး ပညာေရးျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ဖို႕လိုပါတယ္။
၃။ေမး။ ။အဲဒီလိုဆိုရင္ ျမန္မာနိုင္ငံရဲ့ ပညာေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲျခင္းကို စ
စဥ္းစားၾကရေအာင္ေလ။
ေျဖ။ ။ဟုတ္ကဲ့။စဥ္းစားၾကတာေပါ့။မူသါဒခ်မွတ္နိုင္သူေတြ အတြက္ ၀ိုင္းစဥ္းစားျပီး
နိုင္ငံရဲ့အနာဂတ္အေရးကို ေစတနာ
ရွိရွိ ေတြးေတာၾကံဆတဲ့ အလုပ္ဟာဂုဏ္ယူစရာပါ။ကဲ-ျမန္မာနိုင္ငံရဲ့ ပညာေရးကို
ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲခ်င္တယ္ဆိုရင္
ဘာျဖစ္လို႕ေျပာင္းလဲခ်င္တာလဲဆိုတဲ့ ေမးခြန္းကို အရင္ဆံုး အေျဖရွာရမယ္။မွန္ကန္တဲ့ အေျဖရဖို႕ လက္ရွိအေျခ
အေနေတြကို ဓမၼဓိ႒ာန္က်က် သံုးသတ္ရလိမ့္မယ္။ကဲ-ခင္ဗ်ားရဲ့ အေျဖကို
ေစာင့္ေနတယ္.လြတ္လြတ္လပ္လပ္
သာ ေျဖပါ။
၄။ေမး။ ။ေျပာင္းခ်င္တယ္ဆိုတာပဲသိတယ္။ဘာေၾကာင့္ဆိုတာေတာ့ မေျပာတတ္ဘူးဗ်ာ။
ေျဖ။ ။ကြ်န္ေတာေျပာမယ္။ၾကိဳက္ရင္လည္းယူေပါ့ဗ်ာ၊လက္ရွိအေျခအေနကို မေက်နပ္ရင္
ဒါမွမဟုတ္ မေက်နပ္စျပဳလာရင္
ပညာေ၇းျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲလာတတ္တယ္။တစ္ခုလံုး ေျပာင္းတာရွိသလို တစ္စိတ္တစ္ေဒသေျပာင္းတာလည္း ရွိတယ္
ဗ်။ခင္ဗ်ားသေဘာေပါက္ေအာင္ သီးသန္႕ဥပမာတစ္ခုေပးမယ္။ကမာၻပညာေရးေလာကမွာ
ပထမဆံုးတုန္လႈပ္ေျခာက္
ျခားမႈၾကီး (First Education Shock)တစ္ခု ၁၉၅၇ခုႏွစ္မွာ ျဖစ္ေပၚခဲ့ဖူးတယ္။အထူးသျဖင့္ အေမရိကန္ နဲ႕ ဥေရာပနိုင္
ငံေတြေပါ့ဗ်ာ။
၅။ေမး။ ။ရွင္းပါဦးဗ်။
ေျဖ။ ။ဒီလိုေလဗ်ာ။ဆိုဗီယက္က ၂၉၅၇ခုႏွစ္မွာ လူပါတဲ့အာကသယာဥ္ လႊတ္တင္နို္င္ခဲ့တာ
မွတ္မိဦးမွာေပါ့။အဲဒီလိုအာကာ
သသိပၸံနဲ႕ နည္းပညာတို႕မွာ ဆိုဗီယက္က သာသြားေတာ့ အေမရိကန္ေတြ မ်က္လံုးျပဴး၊မ်က္ဆံျပဴးျဖစ္ျပီး သူတို႕ရဲ့
ေက်ာင္းေတြမွာ သံုးေနတဲ့သင္ရိုးညႊန္းတမ္းကို
ျပန္သံုးသတ္ရတယ္။ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြလုပ္ရတယ္ မဟုတ္လား။
အဲဒီလိုေျပာင္းလဲမႈရဲ့ရလဒ္အျဖစ္ အေမရိကန္က ဆိုဗီယက္ထက္ေစာျပီး လေပၚကို
လူသားေျခခ်ေစနိုင္ခဲ့တယ္။ဒါေတြ
ဟာ ပညာေရးသမားတိုင္းေလ့လာသင့္တဲ့ အခ်က္ပါ။
၆။ေမး။ ။ရွင္းျပီဗ်ိဳ႕။အေျပာင္းအလဲတစ္ခု လုပ္ေတာ့မယ္ဆိုရင္ ေဆြးေႏြးပြဲအစမွာ ခင္ဗ်ားတင္ျပခဲ့တဲ့ အီဗရာဟင္လင္ကြန္းရဲ့ မိန့္
ခြန္းေကာက္ႏႈတ္ခ်က္ကို အေလးအနက္ထား စဥ္းစားသင့္တာေပါ့ေနာ္။
ေျဖ။ ။ဟုတ္ပါတယ္။ဒါကလည္း အီဗရာဟင္လင္ကြန္းတို႕လို ထင္ရွားတဲ့ ပုဂၢိဳလ္က
ေျပာခဲ့လို႕ မွတ္တမ္းမွတ္ရာ အျဖစ္ က်န္ခဲ့တာကိုး။ကဲ-အဲဒီေတာ့
ပညာေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈကို စဥ္းစားတဲ့အခါ အေျခခံပညာေရး (Basic
Education)၊
သက္ေမြးပညာေရး (Vocational Education)၊အဆင့္ျမင့္ပညာေရး(Higher Education)နဲ႕ ေက်ာင္းျပင္ပ ပညာေရး
(Non-formal Education)ဆိုျပီး ခြဲစဥ္းစားရမယ္။
၇။ေမး။ ။ေက်ာင္းပညာေရးမဟုတ္တဲ့ ေက်ာင္းျပင္ပညာေရး(Non-formal Education) ကိုေရာတြဲ
အစဥ္းစားဘူးလား။
ေျဖ။ ။သိပ္ေကာင္းတဲ့ေမးခြန္းဗ်ာ။ျမန္မာနိုင္ငံ ပညာေရးသမိုင္းမွာ ေခတ္အဆက္ဆက္ ပညာေရးသမားေတြ ေက်ာင္းျပင္ပ
ပညာေရးကို မသိမသာလုပ္ခဲ့ေပမယ့္ အေရးပါမႈကိုေတာ့ လစ္လွ်ဴရႈခဲ့တဲ့ ပညာေရးက႑တစ္ခုကို
ခင္ဗ်ား ေဖာ္ထုတ္
လိုက္တာပဲ။ဒီေန႕ထိ ျမန္မာနိုင္ငံမွာ ေက်ာင္းပညာေရးအေဟာသိကံ (wastage)ေတြ မ်ားေနေသးတုန္းပဲ။၁၉၉၃ခုႏွစ္
စာရင္းဇယားနဲ႕ အတိအက်ေျပာရရင္ သူငယ္တန္းကို ၀င္လာတဲ့ေက်ာင္းသား ၁၀၀ဟာ
မူလတန္းအဆံုးစတုတၳတန္း
ေရာက္ရင္ ၂၈ေရာက္ပဲ ရွိေတာ့တယ္။၇၂ရာခိုင္ႏႈန္းက အေဟာသိကံပဲ။အလယ္တန္းဆံုး အ႒မတန္းေရာက္လာေတာ့
၁၁ ေယာက္ပဲက်န္ေတာ့တယ္။တကၠသိုလ္ကို ၂ ေယာက္ပဲ ေရာက္တယ္။ဆယ္တန္းကို ၈
ဦးေရာက္ျပီး ၂ဦးသာ
ေအာင္တယ္။ဒီစာရင္းဇယားနဲ႕တင္ ေက်ာင္းျပင္ပ ပညာေရးက ဘယ္ေလာက္ လိုအပ္တယ္ဆိုတာ သိနိုင္ေလာက္ျပီ။
၈။ေမး။ ။အေျခခံပညာေရးဆိုတဲ့ အယူအဆကို ရွင္းျပပါဦး။
ေျဖ။ ။ခင္ဗ်ားေမးတဲ့ေမးခြန္းထဲမွာ အေျဖတစ္ခုပါသြားတယ္။ အေျခခံပညာေရးဟာ
အယူအဆ(idea)တစ္ခုသာျဖစ္တယ္။
စနစ္(system)တစ္ခုမဟုတ္ဘူး၊အေျခခံက်တဲ့
အသိပညာ၊ကြ်မ္းက်န္မႈစိတ္ဓာတ္၊တန္ဖိုးထားမႈ၊အေတြ႕အၾကံဳ
စတာေတြကိုရဲ့ အနိမ့္ဆံုးလိုအပ္ခ်က္ေတြကို
ျဖည့္ဆည္းေပးနိုင္ရမယ္။အဲဒီျဖည့္ဆည္းမႈေတြက တိုင္းျပည္ရဲ့ စီးပြားေရး၊
နဲ႕ လူမႈေရး ဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္မႈကို အေထာက္အကူျပဳရမယ္။
၉။ေမး။ ။ပညာေရးမူလ၀ါဒတစ္ခု ခ်မွတ္ရင္ ဘယ္အခ်က္ေတြကို စဥ္းစားရမလဲ။
ေျဖ။ ။အက်ဥ္းခ်ဳပ္ေျဖရရင္ေတာ့ အနိမ့္ဆံုးပညာေရးလိုအပ္ခ်က္
ျဖည့္ဆည္းနိုင္ဖို႕အတြက္ လူအင္အား (man power)
စြမ္းေဆာင္ရည္ (efficiency) နဲ႕ ညီမွ်မႈ (equality)
လိုအပ္ခ်က္ေတြကို အေျခခံျပီးစဥ္းစားရပါမယ္။ဒါေတြကို အေျခခံ
အခ်က္ (principles) ေတြအေနနဲ႕ ဦးဆံုးခ်မွတ္ ရမယ္။
၁၀။ေမး။ ။ျဖစ္သင့္တဲ့ ပညာေရးဦးစားေပးမႈ အစီအစဥ္ကို ေျပာျပပါလား။
ေျဖ။ ။ကြ်န္ေတာ့္အယူအဆကေတာ့ အၾကီးမားအက်ယ္ျပန္႕ဆံုးျဖစ္တဲ့ မူလတန္း
ပညာေရးကို ဦးစားေပးသင့္တယ္။
ဦးစားေပးတယ္ဆိုတဲ့ေနရာမွာ စာလံုးေတြ၊စကားလံုးေတြနဲ႕မဟုတ္ဘဲ
လက္ေတြ႕အပိုင္းမွာလည္း ဘတ္ဂ်က္ခြဲေ၀
သတ္မွတ္တာကအစ အထူးအာရံုစိုက္မႈအပိုင္းေတြ ပါရမယ္။
၁၁။ေမး။ ။ဘယ္အေထာက္အထားေတြအရ ေျပာတာလဲ။
ေျဖ။ ။ျမန္မာနုိင္ငံ ယူနီဆက္မွာ အမႈထမ္းသြားျပီး ၁၉၉၀ ျပည့္ ႏွစ္က
ပညာေရးအၾကံေပးအရာရွိအျဖစ္ ျပန္လည္ေ၇ာက္ရွိ
လာတဲ့ Dr.A.B.Williams ရဲ့ Primary Education in Myanmar
Naing-Ngan(Proposals for progress Towards
Education For All) အစီရင္ခံစာမွာ အခုလိုေဖာ္ျပထားပါတယ္။"In
the later 960's,therefore South Korea comitted massive
investment to expend and modernize is primary education .New classroom
were
built, new curricula were introduced and new methodologies
were developed.As the new generation
of children passed through the schools,the upper levels of
eduction were also expended.12 to 15
years later,South Korea was an industrial
country"(p34-report)
သမိုင္းေၾကာင္းေလးနဲ႕ေျပာရရင္ ၁၉၆၀ ျပည့္ႏွစ္မ်ားအတြင္း
ေတာင္ကိုးရီးယားနိုင္ငံဟာ ပညာေရး လမ္္းဆံုလမ္းခြမွာ
ေရာက္ေနတယ္။နိုင္ငံေခါင္းေဆာင္ေတြက မူလတန္းပညာေရး
ဦးစားေပးဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို မွန္ကန္စြာ ဆံုးျဖတ္နိုင္ခဲ့
လို႕ ၁၅ ႏွစ္ေလာက္ၾကာတဲ့အခါ စက္မႈနိုင္ငံၾကီးျဖစ္လာျပီး
ဂ်ပန္ကိုေတာင္ ပခံုးခ်င္းယွဥ္လာနိုင္တယ္ဆိုတာ လက္
ေတြ႕ပါပဲ။
၁၂။ေမး။ ။အဲဒီဆံုးျဖတ္ခ်က္ရဲ့ ေနာက္ကြယ္မွာရွိတဲ့ အယူအဆဟာ ဘာျဖစ္နိုင္လဲ။
ေျဖ။ ။မူလတန္းပညာေရးကို ပိုင္ပိုင္နိုင္နိုင္ ေပးနိုင္ရင္
ၾကိဳက္သေလာက္လို ဆက္ေလ့က်င့္နိုင္လို႕ နိုင္ငံထုတ္ကုန္တန္ဖိုး
(Gross National Product)တိုးနုိင္တယ္ဆိုတဲ့ အယူအဆလို႕
ထင္တာပဲ။ဒါကလည္း ကမာၻဘဏ္ ပညာေရးအစီ
ရင္ခံစာအရ မူလတန္းဆင့္ ျပီးေျမာက္ရင္ GNP ခုႏွစ္ဆ
တိုးနုိင္တယ္။စိုက္ပ်ိဳးေရးနည္းပညာသစ္ေတြ စသြင္းတဲ့
နုိင္ငံမ်ိဳးမွာဆိုရင္ ၁၂ဆ ေတာင္တိုးတယ္လို႕
ေဖာ္ျပထားတယ္။အဲ-အရည္အေသြးရွိတဲ့ မူလတန္းပညာေရး
(Quality Primary Education)ေတာ့ ျဖစ္ဖို႕လိုသည္။
၁၃။ေမး။ ။အရည္အေသြး (Quality)ဆိုတာ ရွင္းျပဦးေလဗ်ာ။
ေျဖ။ ။အရည္အေသြးဆိုတာ
-ေမွ်ာ္မွန္းလိုအပ္ခ်က္ကို ျဖည့္ဆည္းေပးနိုင္တာ။
-လူနဲ႕ပတ္၀န္းက်င္
လိုအပ္ခ်က္၊အေျခအေနတို႕နဲ႕ကိုက္ညီဆီေလ်ာ္တာရယ္၊
-လူသားဘ၀ တိုးတက္သာယာေရးပဲ ျဖစ္တယ္။အတိုဆံုးေျပာရရင္ Quality
is conformance to requirement
ပဲေပါ့။
၁၄။ေမး။ ။မူလတန္းပညာေရးကို ဦးစားေပးမယ္လို႕ ဆံုးျဖတ္လိုက္ရင္
ထားရွိသင့္တဲ့ မူလတန္းပညာေရး ရည္မွန္းခ်က္ေတြကို
သိခ်င္ပါတယ္။
ေျဖ။ ။ဒါကိုေတာ့ ျမန္မာနိုင္ငံ ပညာေရး၀န္ၾကီးဌာနနဲ႕
ကမာၻကုလသမဂၢဖြံ႕ျဖိဳးမႈအစီအစဥ္ (UNDP)တို႕ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္
ခဲ့တဲ့ `ပညာေရး က႑ေလ့လာေရး´(Education Sector
Study)(၁၉၉၀-၁၉၉၃)မွာ ကြ်န္ေတာ္ကိုယ္တိုင္ ျပဳစုခဲ့တဲ့
သင္ရိုးညႊန္းတမ္း အလုပ္စာတမ္းထဲကပဲ ေကာက္ႏႈတ္ေဖာ္ျပခ်င္ပါတယ္။
'It is now necessary to redefine the aim of primary education
at stated below:
To attain basics skills of communication(Literacy and
numeracy),knowledge and understanding of man's
physical and social environment, skills of healthful living
and creative expression,productive skills and
moral values."
အေရးအဖတ္တြင္ အေျခခံကြ်မ္းက်င္မႈ၊လူရုပ္နဲ႕ စိတ္၀န္းက်င္ဆိုင္ရာ
အသိပညာမ်ား၊က်န္းမာေရးေစာင့္ေလွ်ာက္တတ္
မႈ၊ထုတ္လုပ္မႈႏွင့္ စာရိတၱပိုင္းဆိုင္ရာ ကြ်မ္းက်င္မႈမ်ား
ျဖစ္ထြန္းလာေစရန္ မူလတန္းပညာေရးက စြမ္းေဆာင္ေပးရမယ္။
၁၅။ေမး။ ။မူလတန္းပညာေရးကို ဦးစားေပးသင့္တယ္ ဆိုတာကေတာ့
သေဘာေပါက္ပါျပီ။က်န္တဲ့ပညာေရးေတြ အတြက္ေရာ
စဥ္းစားမထားဘူးလား။
ေျဖ။ ။ဘယ္ကိစၥမဆို
ကြက္ျပီးစဥ္းစားလို႕မရဘူူးေလ။ဆပ္စပ္ျပီးစဥ္းစားနုိင္မွေတာ္ကာက်တယ္မဟုတ္လား။ေက်ာင္းပညာ
ေရးအျပင္ အကုန္အက်သက္သာတဲ့ ေက်ာင္းျပင္ပ ပညာေရး(Non-formal
Education)ကိုလည္း အေလးအနက္
စဥ္းစားရမယ္။ကုန္းေဘာင္ေခတ္မွာ ျမန္မာနိုင္ငံကို
စက္မႈနုိင္ငံထူေထာင္ဖို႕ ကေနာင္မင္းသားၾကီးနဲ႕ ေယာအတြင္း
၀န္ဦးဖိုးလႈိင္တို႕ဟာ ေက်ာင္းျပင္ပပညာေရး (NFE) ကို
စတင္က်င့္သံုးခဲ့ဖူးတယ္။ပုဂံအနုပညာလက္ရာေတြက
လည္း ေက်ာင္းျပင္ပ ပညာေရးရဲ့ အသီးအပြင့္ေတြလို႕
ဆိုနုိင္တယ္။ဒါေၾကာင့္ ျမန္မာနုိင္ငံ ပညာေရးက႑မွာ
ေက်ာင္းျပင္ပပညာေရးလို စနစ္တက်
ဖြံ႕ျဖိဳးလာဖို႕လိုအပ္လာျပီဆိုတာ တင္ျပလိုက္ပါရေစ။

ဆရာဦးျမင့္ဟန္ (ပညာေရးသုေတသန)

ဖတ္ထားတာေလးေတြ မွ်ေ၀လိုက္ပါတယ္
သားထက္ (မံုရြာနည္းပညာတကၠသိုလ္)